به گزارش مسیر اقتصاد در راستای تحقق وعده تحول در ابتدای تشکیل دولت سیزدهم، به تازگی نخستین ویرایش «سند تحول دولت مردمی» منتشر شد. در این سند ۳۷ موضوع اولویت دار معین شده که هر یک حاوی چالش ها، راهبردها و راهکارهای برون رفت از مشکلات بوده و دستگاههای متولی اجرای راهکارها و زمانبندی برای اجرای آنها نیز مشخص شده است. در بخش «برنامه تحول بخشهای پیشران»، برنامه های تحولی ذیل ۹ فصل فرابخشی تنظیم شده است. مبحث دوم از فصل سوم این سند پیرامون «مالیات» است که در ادامه، گزارش مختصری از محتویات این مبحث به منظور توجه و بررسی بیشتر کارشناسان حوزه نظام مالیاتی ارائه می شود.
در ابتدای این مبحث سند تحول به بیان برخی از شاخص ها که می تواند نشانگر پیشرفت و تحول در بخش مالیات باشد، پرداخته شده است. بر اساس این سند، این شاخص ها در چهار بُعد سیاستگذاری و تنظیمگری، توزیع درآمد و ثروت، شفافسازی و جلوگیری از فساد و تأمین هزینههای دولت تدوین شده که ذیل هر کدام از این چهار بُعد، موارد جزئیتر نیز بیان شده است که به شرح زیر است:
نشانگرهای بُعد سیاستگذاری و تنظیمگری:
نشانگر بُعد توزیع درآمد و ثروت:
نشانگرهای بُعد شفافسازی و جلوگیری از فساد:
نشانگرهای بُعد تأمین هزینههای دولت:
در برش بعدی این مبحث، به این پرسش پاسخ داده شده است که برای ایجاد تحول در نظام مالیاتی کشور، به چه تغییرات بنیادینی نیاز است؟ پاسخ سند این است که باید چرخش از «تمرکز بر بنگاههای بخش رسمی در مالیاتستانی به شفافسازی و مالیاتستانی از بخش غیررسمی» و چرخش از «مالیاتستانی منبعمحور و ممیزسالار به مالیاتستانی مؤدیمحور و هوشمند مبتنی بر داده» صورت گیرد.
این سند در ادامه، به سه چالش اساسی نظام مالیاتی پرداخته و عوامل بروز هر یک از این چالش ها را بر می شمرد. سپس به ارائه راهبردهایی برای رفع برخی از این عوامل می پردازد.
سند تحول دولت اولین چالش نظام مالیاتی کشور را «آسیب نظام مالیاتی به تولید» می داند. دو عامل اصلی که منجر به بروز این چالش می شوند، «فشار مضاعف به بنگاههای بخش رسمی» و «تضاد ماهوی کارکردهای محوله به سازمان امور مالیاتی» دانسته شده است.
ذیل هر کدام از عوامل، راهبردها و اهم اقدامات به شرح زیر آمده است:
عامل ۱: فشار مضاعف به بنگاههای بخش رسمی
راهبرد ۱: بازطراحی سهم انواع مختلف مالیات بر درآمدهای وصولی
اهم اقدامات:
عامل ۲: تضاد ماهوی کارکردهای محوله به سازمان امور مالیاتی
راهبرد ۱: تفکیک کارکردهای متعارض نظام مالیاتی و سپردن آنها به بازیگران مستقل
اهم اقدامات:
به عنوان دومین چالش نظام مالیاتی در سند تحول دولت «ساختار معیوب نظام وصول و توزیع درآمدهای مالیاتی» مطرح شده است. این چالش بر اثر سه عامل «نظام انگیزشی معیوب سازمان امور مالیاتی در مالیاتستانی»، «خلط میان مالیاتهای ملی و محلی» و «فقدان ارتباط میان مالیاتهای پرداخت شده و مصارف و هزینههای هر استان» پدید آمده است.
ذیل هر کدام از عوامل، راهبردها و اهم اقدامات به شرح زیر آمده است:
عامل ۱: نظام انگیزشی معیوب سازمان امور مالیاتی در مالیاتستانی
راهبرد ۱: اصلاح سازوکارهای انگیزشی سازمان امور مالیاتی در مالیاتستانی
اهم اقدامات:
عامل ۲: خلط میان مالیاتهای ملی و محلی
راهبرد ۱: بازطراحی انواع مختلف مالیاتها از منظر ملی یا محلی بودن
اهم اقدامات:
عامل ۳: فقدان ارتباط میان مالیاتهای پرداختشده و مصارف و هزینههای هر استان
راهبرد ۱: ایجاد سازوکارهای انگیزشی برای وصول مالیات حقه در استانها
اهم اقدامات:
بخش پایانی مبحث مالیات سند تحول دولت، به بیان چالش «سهم ناکافی مالیات در تأمین هزینههای کشور» می پردازد. این چالش از دو عامل «پایین بودن تمکین مالیاتی و بالا بودن فرار مالیاتی» و «شمولیت بخش اندکی از اقتصاد کشور ذیل چتر مالیاتی» پدید آمده است. ذیل هر کدام از عوامل، راهبردها و اهم اقدامات به شرح زیر آمده است:
عامل ۱: پایین بودن تمکین مالیاتی و بالا بودن فرار مالیاتی
راهبرد ۱: هوشمندسازی فرایند اخذ مالیات و حذف ممیزمحوری
اهم اقدامات:
راهبرد ۲: اعتمادسازی عمومی و ارتقای فرهنگ مالیاتی
اهم اقدامات:
عامل ۲: شمولیت بخش اندکی از اقتصاد کشور ذیل چتر مالیاتی
راهبرد ۱: توسعه پایههای مالیاتی و ساماندهی معافیتها
اهم اقدامات:
منبع: پایگاه اطلاع رسانی ریاست جمهوری
انتهای پیام/مالیات