به گزارش مسیر اقتصاد همانگونه که در گزارش قبل اشاره شد اگرچه طراحی فرآیندهای پالایشگاهی در سالهای گذشته تنها بر تولید سوخت متمرکز بوده است، اما در حال حاضر تولید محصولات پتروشیمی در پتروپالایشگاه ها به قدری فراگیر شده است که در همه پالایشگاه های جدید و همچنین پروژه های ارتقا و توسعه پالایشگاه های موجود با تمرکز بر حداکثرسازی تولید محصولات پتروشیمی برنامهریزی شده است.
نمونه بارز این روند، فعالیت شرکت پتروشیمی چجیانگ است. این شرکت در حال ساخت مجتمع بزرگ پتروپالایشگاهی پیشرفته موسوم به مجتمعهای crude to chemicals است که قرار است در دو فاز در استان چجیانگ چین احداث شود.
این شرکت در حال ساخت دو پتروپالایشگاه است که ظرفیت هر کدام ۴۰۰ هزار بشکه نفت در روز هستند. از این میزان، حدود ۵۰ درصد از محصولات تولیدی این پتروپالایشگاهها یعنی سالانه حدود ۲۰ میلیون تن انواع مختلف محصولات پتروشیمی خواهد بود. این ظرفیت ۲ برابر بیشتر از ظرفیت برنامهریزی شده برای پتروپالایشگاه ینبوع عربستان است.
یکی از شرکتهای فعال در زمینه مدیریت و انتفال فناوری فرآیندهای پتروپالایشگاهی، شرکت UOP است. این شرکت برای هر دو فاز از مجتمعهای پتروپالایشگاهی شرکت چجیانگ میزبان بسیاری از فناوریها از جمله واحدهای هیدروكراكر برای تجزیه گازوئیل خلاء به نفتا و واحدهای ریفرمر و استخراج برای ساخت ترکیبات آروماتیک از نفتا است. این مجتمع به کمک این فناوریها سالانه ۸.۸ میلیون تن پارازایلن، ماده اولیه ساخت فیبر پلیاستر و پلی اتیلن ترفتالات (PET) و همچنین ۵۰۰ هزار تن پروپیلن تولید خواهد کرد.
پروژه شرکت چجیانگ تنها پروژه پتروپالایشگاهی در حال احداث کشور چین نیست. به گزارش موسسه IHS Markit، شرکت هنگلی نیز یکی دیگر از شرکتهای چینی است که در حال ساخت یک پتروپالایشگاه با ظرفیت روزانه ۴۰۰ هزار بشکه است که حدودا ۴۰ درصد از خروجی محصولاتش را مواد پتروشیمی، عمدتا پارازایلن تشکیل میدهد.
علاوه بر ۲ شرکت چجیانگ و هنگلی، پروژه پتروپالایشگاه sheng Hong نیز یکی دیگر از پروژههای با خروجی پارازایلن است که با ظرفیت پالایش روزانه ۳۰۰ هزار بشکه در روز در حال احداث است.
مزیت احداث پتروپالایشگاه در چین فراتر از چشمانداز رشد تقاضا برای محصولات پتروشیمی است. در کشور چین، مالیات بر مواد شیمیایی و پتروشیمیایی کمتر از سوخت است. همچنین وجود پالایشگاههای بزرگ دولتی در چین نیز رقابت را برای ورود پالایشگاههای خصوصی سخت میکند. علاوه بر این، صادرات سوخت توسط پالایشگاههای چینی ممنوع است.
با این حال یکی از هشدار جدی کارشناسان بازار، افزایش چشمگیر ظرفیت تولید محصولات شیمیایی و پتروشیمیایی است. مقیاس بالای پتروپالایشگاه ها میتواند برای همیشه قیمت بازارهای پتروشیمی را تغییر دهد.
به گفته یکی از مدیران اقتصاد فرآیند شرکت IHS Markit، یک پتروپالایشگاه ۴۰۰ هزار بشکهای ظرفیت تولیدی بسیار بالاتر از واحدهای پتروشیمی کنونی دارند. به طور معمول یک پتروپالایشگاه با این ظرفیت سالانه ۱۰ میلیون تن مواد شیمیایی و پتروشیمیایی تولید خواهد کرد؛ این در حالی است که هم اکنون بزرگترین واحد کراکر اتیلن بر پایه نفتا تنها ۲ میلیون تن محصول در سال تولید میکند. در واقع با آغاز به کار پتروپالایشگاههای در حال احداث، ظرفیت سالانه تولید محصولات پتروشیمی ۵ برابر خواهد شد.
ظرفیت بالای پتروپالایشگاههای چین در مقایسه با بازار فعلی محصولات پتروشیمی این کشور نیز بزرگ به نظر میرسد. بررسی بازار محصول پارازایلن مثال خوبی برای توضیح این موضوع است. کشور چین در حال حاضر حدوداً ۱۱ تن پارازایلن از کشورهای کره جنوبی، تایوان و ژاپن وارد میکند. پیشبینی میشود با تکمیل پروژههای پتروپالایشگاهی این کشور، سالانه ۱۱.۸ تن پارازایلن در این کشور تولید خواهد شد. به عبارت دیگر کشورهای کره جنوبی، تایوان و ژاپن باید برای ۱۱ تن پارازایلن تولیدی خود بازارهای جدیدی پیدا کنند.
از سوی دیگر پتروپالایشگاه ینبوع عربستان نیز سالانه حدود ۳ میلیون تن اتیلن تولید خواهد کرد. این میزان به تنهایی معادل یک چهارم از ۱۲ میلیون تن ظرفیت شرکتهای شیمیایی مستقر در سواحل خلیج آمریکا است. به عبارت دیگر تنها مدت کوتاهی پس از آغاز به کار این پتروپالایشگاه ها، تاثیر چشمگیری بر عرضه و تقاضای جهانی محصولات پتروشیمی را شاهد خواهیم بود.
با این حال با ادامه روند احداث واحدهای پتروپالایشگاهی، ممکن است این مجتمعها در اندازه کوچک نیز احداث شوند. در واقع بر خلاف پالایشگاههای معمولی که به دلیل حاشیه سود کمتر فرآوردههای سوختی الزاما باید در مقیاس بزرگ احداث شوند، پتروپالایشگاهها این مزیت را دارند که در ظرفیت کوچکتر نیز طراحی و عملیاتی شوند.
منبع: موسسه plink.ir/r8xB3 ،C&En
انتهای پیام/ نفت و انرژی