مسیر اقتصاد/ هفته گذشته، وزیر نفت در حاشیه امضای تفاهمنامه تامین مالی دوگانه سوز کردن خودروهای عمومی در جمع خبرنگاران اظهار داشت: وزارت نفت برنامه ای برای افزایش قیمت گازوئیل ندارد.[۱] این در حالی است که چندی قبل، زنگنه همین اظهارات را در خصوص بنزین نیز کرده بود[۲]، اما با این وجود در آبان ۹۸ شاهد سهمیهبندی بنزین و افزایش قیمت آن بودیم.
این موضوع سبب شده است علیرغم تکذیبه زنگنه، بسیاری از کارشناسان و مردم نگران افزایش قیمت گازوئیل در سال ۹۹ باشند.
اما این نگرانی ها صرفا به دلیل سابقه اظهارات وزیر نفت در این موارد نیست. با نگاهی به جدول منابع و مصارف تبصره ۱۴ لایحه بودجه سال ۹۹ کشور، ابعاد دقیق تری از این موضوع قابل بررسی است.
با توجه به جدول فوق، میزان درآمد دولت از محل فروش فرآورده های نفتی (بنزین، گازوئیل، نفت سفید، گاز مایع و قیر) در داخل کشور بالغ بر ۷۷ هزار میلیارد تومان در نظر گرفته شده است.
این عدد در سال ۹۸ در حدود ۴۵ هزار میلیارد تومان در نظر گرفته شده بود. با فرض اینکه متوسط مصرف بنزین کشور در سال ۹۸ در حدود ۹۷ میلیون لیتر در روز باشد[۳]، بیش از ۳۵ هزار میلیارد تومان از درآمد حاصله از این محل مربوط به فروش بنزین و ۱۰ هزار میلیارد تومان باقیمانده مربوط به فروش گازوئیل و سایر فرآورده ها است.
با فرض مصرف متوسط روزانه ۷۹ میلیون لیتر[۴] بنزین در سال ۱۳۹۹ (۶۵ میلیون لیتر سهمیهای و ۱۴ میلیون لیتر آزاد[۵]) بالغ بر ۵۱ هزار میلیارد تومان از درآمد پیش بینی شده در لایحه بودجه ۹۹ مربوط به فروش بنزین و ۲۶ هزار میلیارد تومان باقیمانده مربوط به فروش گازوئیل و سایر فرآورده های نفتی است. بنابراین با صراحت می توان گفت که دولت انتظار دارد در سال ۱۳۹۹ از محل فروش گازوئیل، نفت سفید، گاز مایع و قیر بیش از دو برابر سال ۱۳۹۸ درآمد کسب کند.
واضح است که این درآمد محقق نمیشود، مگر با افزایش بیش از دو برابری قیمت این فرآورده های نفتی (بخصوص گازوئیل) یا افزایش میزان مصرف آنها و یا افزایش توامان قیمت و مصرف این فرآورده ها.
با توجه به تجربه تلخ سهمیه بندی و افزایش قیمت بنزین در آبان ماه امسال و هزینه های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی فراوان آن برای کشور، حساسیت های زیادی در خصوص تکرار همان سناریو برای گازوئیل در بین مردم و کارشناسان وجود دارد.
باید توجه داشت که با هر گونه افزایش قیمت گازوئیل به جهت نقش بی بدیل آن در سیستم حمل و نقل کشور و به تبع آن تاثیر بر قیمت تمام شده کالاها، جایگزین نداشتن (مانند CNG برای بنزین) و ناوگان فرسوده تر نسبت به ناوگان بنزینی، به طور قطع موج تورمی شدیدی را به اقتصاد کشور وارد خواهد کرد. بنابراین مسئولین کشور باید توجه داشته باشند که در شرایط فعلی کشور هرگونه افزایش قیمت گازوئیل می تواند تبعاتی به مراتب سنگین تر از مسئله بنزین را به کشور تحمیل کند.
پینوشت:
[۱] پایگاه خبری آفتاب، کد خبر: ۶۲۶۷۴۴
[۲] خبرگزاری ایسنا، کد خبر: ۹۸۰۶۳۱۱۵۵۱۱
[۳] خبرگزاری فارس، کد خبر: ۱۳۹۸۰۴۲۹۰۰۰۸۰۵
[۴] پایگاه خبری خبرآنلاین، کدخبر: ۱۳۲۵۲۰۱
[۵] خبرگزاری فارس، کد خبر: ۱۳۹۸۰۹۲۳۰۰۰۴۸۲
انتهای پیام/ نفت و انرژی