مسیر اقتصاد/ اعمال سیاستهای هوشمندانه حمایت از تولید داخل از ابزارهای کلیدی دولت ها در هدایت و رشد صنایع بومی کشورها به حساب می‌آید. اغلب شرکت‌هایی که در حوزه های گوناگون امروزه به عنوان برندهای برجسته بین المللی شناخته میشوند در مقاطع مختلف مشمول این حمایت ها بوده اند؛ اما برخی کشورها به دلیل اهمیت و جایگاه خاص صنعت تجهیزات مخابراتی، حمایت های ویژه ای را به این بخش معطوف می کنند.
حمایت گسترده چین از تولیدکنندگان داخلی تجهیزات مخابراتی
چین به عنوان کشوری که در حال حاضر شرکت های تولیدکننده تجهیزات مخابراتی صاحب نامی نظیر هوآوی (Huawei) و زد تی ای (ZTE) و فایبرهوم (FiberHome) را در خود جای داده است، تا سه دهه پیش به عنوان یک واردکننده تجهیزات مخابراتی شناخته می‌شد. اما با شکلگیری اولین توانمندیها در تولید تجهیزات مخابراتی بومی در این کشور، سیاستهای حمایتی مناسب دولت چین در کمتر از چهار دهه توانست نقش بسزایی در ایجاد برندهای اصلی تامین تجهیزات مخابراتی در جهان ایفا کند.
این حمایت ها به قدری حائز اهمیت و تاثیرگذار بوده است که بنیانگذار شرکت هوآوی – بزرگترین شرکت تجهیزات مخابراتی جهان با درآمد ۹۲ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۷ – در مصاحبه ای عنوان کرد: کمپانی، تازه تاسیس شده بود درحالیکه رقبا شرکت‌های مشهور بین المللی با دارایی هایی به ارزش ده ها میلیارد دلار بودند. اگر سیاست های حمایتی دولت نبود، هوآوی خیلی زنده نمی ماند.
بزرگترین تولیدکننده تجهیزات مخابراتی جهان چگونه تأسیس شد؟
شرکت هوآوی در سال ۱۹۸۸ توسط رن ژنگفی یک بازنشسته سپاه مهندسی ارتش آزادی بخش خلق چین و با هدف ساخت سوئیچ های شبکه مخابراتی تاسیس شد. در این مقطع ۲۰۰۰ شرکت دیگر در چین با همین هدف فعالیت میکردند. اما بنیانگذار هوآوی برخلاف سایر شرکت ها، در آن مقطع اصلی ترین استراتژی هوآوی را عدم تکیه به انتقال فناوری بوسیله ایجاد کسب وکارهای مشترک (Joint Venture) با شرکت های خارجی می‌دانست. زیرا ژنگفی معتقد بود خارجی ها هیچگاه لبه فناوری را در اختیار تولیدکنندگان چینی قرار نمیدهند.
به همین منظور تمرکز شرکت هوآوی بر روی تحقیق و توسعه گسترده داخلی و ساخت سوئیچ هایی قرار گرفت که شرکت های خارجی علاقه ای به انتقال آن به چین نداشتند.
در کنار رویکرد تجاری دروننگر و متمایز هوآوی در چین، دولت و وزارت ارتباطات این کشور نیز حمایت های ویژه ای در راستای محدودسازی بازار رقبای خارجی و گسترش بازارهای این شرکت به عمل آوردند. این حمایت ها با قرارداد تامین سوئیچ‌های مخابراتی ارتش چین آغاز شد. اندکی پس از این قرارداد، دولت چین به موازات ارتقاء کیفی محصولات هوآوی به تدریج بازار سوئیچ این کشور را در اختیار شرکت هوآوی قرار داد تاجاییکه در سال ۱۹۹۴ رئیس جمهور چین در دیدار با مدیرعامل هوآوی بر جنبه های امنیتی تجهیزات مخابراتی و ارتباطات چین تاکید کرد و پس از آن بخش زیادی از بازار سوئیچ چین در اختیار شرکت های داخلی و خصوصا شرکت هوآوی قرار گرفت.
محدودیت واردات و خریدهای حاکمیتی دو ابزار مهم چین در حمایت از هوآوی
در سال ۱۹۹۶ حمایتهای دولتی از هوآوی ابعاد گسترده تری پیدا میکند. دولت چین در این سال سیاست محدودسازی واردات تجهیزات مخابراتی که مشابه داخلی داشتند را اعمال نمود و در کنار قرارداد تامین تجهیزات سیستم مخابراتی ریل ملی چین را نیز در اختیار هوآوی قرار میدهد.
تا سال ۱۹۹۸ اکثر مشتریان هوآوی، مخابرات های استانی چین بودند. این شرکت ها اغلب به دلیل محدودیت های مالی امکان پرداخت دفعی و منظم هزینه تجهیزات خریداری شده برای استان های کوچکتر را نداشتند.
در این موقعیت بانک های چینی با ارائه تسهیلات اعتبار خریدان داخلی به مبلغ ۱.۲ میلیارد دلار به شرکت هوآوی، از یک سو دریافت به موقع و کامل هزینه تجهیزات فروخته شده را برای هوآوی تضمین نمودند و از سوی دیگر با خرید از تولیدکنندگان داخلی را برای مصرف کنندگان چینی جذابتر ساختند.
توسعه صادرات پس از تقویت در بازار داخلی
در آغاز سال های ۲۰۰۰، حمایت های دولتی علاوه بر بازارهای داخلی برای کسب سهم بیشتر از بازارهای خارجی به شکل گسترده ادامه یافت. در سال ۲۰۰۴ بانک توسعه چین، تسهیلات اعتباری ۵ سال های به ارزش ۱۰ میلیارد دلار برای مشتریان هوآوی در بازارهای جهانی تخصیص داد و مجموع این تسهیلات تا سال ۲۰۰۹ به حدود ۳۰ میلیارد دلار رسید.
نمونه های بیان شده در بالا تنها بخشی از حمایت های دولت چین از شرکت هوآوی و سایر شرکت های داخلی این کشور بوده است که بطور خلاصه در رفتار تولیدکنندگان داخلی به عنوان قهرمانان ملی خلاصه میشود. نگرشی که در سایر کشورهای پیشرو در تولید تجهیزات مخابراتی نیز وجود دارد.
اما در کنار این نگرش، بررسی نمونه‌های موفق جهانی در حمایت دولت از تولید داخل نشان میدهد برخلاف اغلب سیاست های حمایتی در ایران، نه تنها حمایت از تولیدکنندگان داخلی هیچگاه به صورت عمومی و بی قید و شرط نبوده است. بلکه این حمایت ها همواره مشروط به ارتقاء کیفیت برای رقابت در سطح بین‌المللی و جلب رضایت مصرف کنندگان بوده است.
انتهای پیام/ تولید و اشتغال
