مسیر اقتصاد/ طبق کتاب قرمز آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در سال ۲۰۲۰، بر اساس فعالیت‌های اکتشافی تکمیل شده طی سال ۱۳۹۶ و با در نظر گرفتن تغییرات کلی از آخرین گزارش، کل منبع متعارف اورانیوم شناسایی شده در ایران (منابع با اطمینان و استنباط منطقی) ۴۳۱۶ تن اورانیوم است.
همچنین منابع پیش‌بینی‌شده ایران به ۹۸۰۰ تن اورانیوم در رده هزینه کمتر از ۱۳۰ دلار آمریکا به ازای هر کیلوگرم اورانیوم می‌رسد، در حالی که منابع احتمالی ۴۸۱۰۰ تن اورانیوم در دسته هزینه‌های تخصیص‌نخورده در سال ۲۰۱۹ است و منابع غیر متعارف تخمینی در دسته هزینه‌های تخصیص نخورده به ۵۳۰۰۰ تن می‌رسد.
مصرف سالانه نیروگاه اتمی بوشهر بالغ بر ۱۶۰ تن اورانیوم طبیعی است. اما در حال حاضر ظرفیت بهره‌برداری از معدن ساغند که تنها معدن اورانیوم ایران محسوب می‌شود، سالانه ۵۰ تن است که کفاف نیروگاه بوشهر را نیز نمی‌دهد.
امارات؛ استفاده از مزایای نیروگاه هسته‌ای بدون دنبال کردن بومی‌سازی
امارات متحده عربی هیچ گاه به دنبال بومی کردن این فناوری نبوده و این کشور برای تامین سوخت نیروگاه خود قراردادی با شرکت‌های اورانیوم وان مستقر در کانادا، ریوتینتو مستقر در بریتانیا، آروا فرانسه و تکسنابکسپورت روسیه (Tenex) برای تامین کنسانتره اورانیوم امضا کرده است. برای تبدیل اورانیوم به هگزافلوئورید اورانیوم، قرارداد شرکت‌های Converdyn ایالات متحده، Tenex و Areva را به خدمت گرفته است. غنی‌سازی توسط شرکت‌های اروپایی Urenco، Areva و Tenex انجام خواهد شد. اورانیوم غنی‌شده به بخش تولیدکننده سوخت هسته‌ای Kepco عرضه خواهد شد. ارزش این قراردادها حدود ۳ میلیارد دلاراست و تخمین‌زده می‌شود که «نیروگاه براکه» را قادر می‌سازد، ۴۵۰ میلیارد کیلووات ساعت برق را در یک دوره ۱۵ ساله تولید کند.
تا کنون دو واحد از نیروگاه براکه وارد مدار شده‌اند و دو واحد دیگر نیز به زودی بهره‌برداری خواهند شد که ظرفیت مجموع نیروگاه‌های هسته‌ای امارات را به ۵.۶ گیگاوات خواهد رساند.
سوئد؛ یک کشور هسته‌ای با سابقه بدون منبع اورانیوم
با اینکه کشور سوئد نزدیک به ۶۰ سال است که صاحب نیروگاه هسته‌ای است، اما استخراج، تبدیل و غنی‌سازی اورانیوم در سوئد انجام نمی‌شود. یک کارخانه تولید سوخت، متعلق به وستینگهاوس الکتریک سوئد، در شهر وستروس واقع شده است. با این حال، نیروگاه‌های هسته‌ای سوئد از سوخت تولید شده در خارج از سوئد توسط فروشندگان دیگری مانند Areva، General Electric و TVEL نیز استفاده می‌کنند.
در حال حاضر ۶ راکتور فعال با مجموع ظرفیت ۶۸۸۵ مگاوات در سوئد فعال است که حدود ۱۸ درصد از ظرفیت اسمی شبکه برق سوئد را به خود اختصاص داده است اما به دلیل ضریب ظرفیت بالای نیروگاه‌های هسته‌ای، نزدیک به ۳۰ درصد از برق مورد نیاز این کشور را تأمین می‌کنند.
چین؛ همچنان متکی به منابع اورانیوم خارجی
چین قصد دارد در تولید سوخت برای نیروگاه‌های هسته‌ای خودکفا شود؛ با این حال، این کشور هنوز به تأمین‌کنندگان خارجی برای تمام مراحل چرخه سوخت، از استخراج اورانیوم تا ساخت و فرآوری مجدد، (بیشتر برای تأمین اورانیوم) متکی است. از آنجایی که چین به سرعت تعداد راکتورهای جدید را افزایش می‌دهد، تعدادی پروژه داخلی را نیز با همکاری تأمین‌کنندگان خارجی آغاز کرده است تا نیازهای سوخت هسته‌ای خود را تأمین کند.
سیاست ملی چین، تأمین یک سوم اورانیوم مورد نیاز در داخل، یک سوم از سهام چین در معادن خارجی و یک سوم در بازار آزاد است، سایر مراحل چرخه سوخت نیز بومی خواهند بود. انتظار می‌رود تقاضای اورانیوم چین در سال ۲۰۲۵ حدود ۱۸۵۰۰ تن (برای ۱۰۰ راکتور) و در سال ۲۰۳۰ حدود ۲۴۰۰۰ تن (برای ۱۳۰ راکتور) باشد.
در حال حاضر چین ۵۳ راکتور فعال با ظرفیت نزدیک به ۵۰ گیگاوات، ۱۹ راکتور در حال ساخت با ظرفیت ۱۹ گیگاوات و برنامه‌ریزی ساخت ۴۲ راکتور جدید با ظرفیت ۴۵ گیگاوات را در دستور کار دارد.
علاوه بر کشورهای فوق کشورهای دیگری از جمله فرانسه، بریتانیا و … برای تأمین اورانیوم مورد نیاز خود به منابع خارجی متکی هستند. بر این اساس می‌توان گفت با وجود اینکه کمبود منابع اورانیوم در کشور یک چالش برای توسعه نیروگاه‌های هسته‌ای محسوب می‌شود، اما با وجود تحریم‌ها استفاده از منابع اورانیوم در کشورهایی که روابط حسنه با جمهوری اسلامی ایران دارند و توسعه روابط با کشورهای دارای این منابع می‌تواند یک راهکار برای این چالش در نظر گرفته شود. به علاوه بیشتر سازندگان نیروگاه‌های اتمی، تأمین سوخت این نیروگاه‌ها را نیز بر عهده می‌گیرند. پس می‌توان دریافت که چالش اصلی توسعه این نیروگاه‌ها کمبود منابع اورانیوم نیست.
پینوشت:
[۱] منابع پیش‌بینی‌شده به منابعی اشاره دارد که انتظار می‌رود در مناطقی که دارای اورانیوم شناخته شده، وجود داشته باشند، که عموماً توسط برخی شواهد مستقیم پشتیبانی می‌شود.
[۲] منابع احتمالی به منابعی اشاره دارد که انتظار می‌رود در مناطق زمین‌شناسی وجود داشته باشند که ممکن است میزبان ذخایر اورانیوم باشند.
[۳] منابع غیرمتعارف به عنوان منابع بسیار کم عیار یا منابعی که اورانیوم از آنها فقط به عنوان یک محصول فرعی جزئی یا محصول مشترک قابل بازیابی است تعریف می‌شود.
منابع:
گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از منابع اورانیوم در سال ۲۰۲۰
سایت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی
انتهای پیام/ انرژی
